چالش‌های دزدی دریایی در حقوق بین الملل و ایران

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسنده

کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران

چکیده

«دزدی دریایی» یکی از موجبات اصلی خدشه به اصل آزادی دریانوردی است که حقوق بین‌الملل برای مقابله با آن ابزارهای مناسبی از جمله اصل صلاحیت جهانی را پیش‌بینی نموده است. به موجب این اصل تمامی کشورها صلاحیت تعقیب و محاکمه دزدان دریایی را قطع نظر از محل ارتکاب و تابعیت مرتکب یا مجنی‌علیه دارند. چنین صلاحیتی هم در کنوانسیون 1958 ژنو در مورد دریای آزاد و هم در کنوانسیون 1982 «حقوق دریاها» پیش‌بینی شده است؛ اما با توجه به تعریف معاهدات مذکور از دزدی دریایی، اعمال چنین صلاحیتی در مورد ارتکاب این جرم در آب‌های سرزمینی نظیر حوادث سال‌های اخیر در سواحل سومالی، محل مناقشه است، زیرا دزدی دریایی در سواحل سومالی به شیوه‌های نوینی در حال وقوع است که با تعریف‌های سنتی دزدی دریایی منطبق نمی‌باشد. بنابراین مهمترین چالش پیش روی جامعه جهانی فقدان ساز و کار مناسب برای تعقیب و محاکمه دزدان دریایی است. عدم جرم‌انگاری دزدی دریایی در حقوق داخلی و عدم تصویب کنوانسیون‌های 1958 و 1982 میلادی نیز نحوه برخورد با این جرم را دشوار نموده است. این نوشتار ضمن بررسی ماهیت و مفهوم جرم دزدی دریایی، چالش‌های جدید این جرم از جمله خلأهای موجود در معاهدات، صلاحیت رسیدگی به این جرم، بالاخص صلاحیت رسیدگی و وضعیت حقوقی این جرم در حقوق داخلی را مورد بررسی قرار داده است.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1458790
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1199258

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Piracy,Challengesto International and Iranian Law

نویسنده [English]

  • Khusraw Husainpoor
M.A. student at Tehran University
چکیده [English]

Piracy is one of the main threats that endanger the freedom of navigation, and International Lawhas providedpropermeansto face it, likeUniversal jurisdiction.Itallows states to claim criminal jurisdiction over an accused person regardless of where the alleged crime was committed, and regardless of the accused or victim's nationality.This right is confirmed by the Geneva Convention on the High Seas (1958), as well as the Law of the Sea Convention (1982).However,these treaties are deficientwhile prosecuting piracy attacks being launchedoff the shores like Somalia, nowadays;for these modern attacks does not meet the classic definitions of piracypresented by these treaties.Thus,lack of convenient means for prosecuting and taking proper legal action against pirates is a majorchallenge lied before the world. What makes the situation worse is that some states have not criminalized piracy in their domesticlaw, or some of them have not approved the Geneva Convention on the High Seas (1958) or the Law of the Sea Convention (1982). This paper besidesexamining the nature and concept of this crime, explores the problems like legal gaps in treaties,jurisdiction over this crime, and legal status and authority in domestic law.

کلیدواژه‌ها [English]

  • piracy
  • international law
  • the Law of the Sea Convention
  • maritime terrorism
  • high seas

منابع فارسی

ü   پورنوری، منصور(1383)، حقوق بین الملل عمومی، مهد حقوق، تهران.
ü   ــــــــــــــــــ و حبیبی، محمد(1383)، حقوق بین‌الملل دریاها کنوانسیون حقوق دریاها(مصوب 1982)، مهد حقوق، تهران.
ü    تقی زاده، زکیه(1391)، تحول مقابله با دزدی دریایی از منظر حقوق بین الملل، گنج دانش،تهران.
ü   چرچیل، رابین و لو، آلن(1367)، حقوق بین‌الملل دریاها، مترجم: بهمن آقایی، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وابسته به وزارت امور خارجه، چاپخانه دفتر نشر فرهنگ اسلامی، تهران.
ü    ضیایی بیگدلی، محمد رضا(1391)، حقوق بین‌الملل عمومی، گنج دانش، تهران.
ü    نگوین،کک دین، دییه،پاتریک، پله، آلن(1383)، حقوق بین‌الملل عمومی، مترجم: حسن حبیبی، اطلاعات، تهران.
ü   گلدوزیان،ایرج(1390)، بایسته‌های حقوق جزای عمومی، میزان، تهران.

مقالات و پایان نامه‌ها

ü  بیگ زاده، ابراهیم(1389)، «دزدی دریایی: جنایتی کهن، ظهوری جدید»، مجموعه مقالات دزدی دریایی از منظر حقوق بین‌الملل، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، تهران.
ü    پوربافرانی، حسن(1382)، «اصل صلاحیت مبتنی بر تابعیت مجنی علیه در حقوق جزای بین‌الملل و ایران»، نامه مفید، ش 37.
ü   چشمه خاور، صلاح‌الدین(1389)، «دزدی دریای از منظر حقوق بین‌الملل: بررسی آثار حقوقی قطعنامه‌های شورای امنیت بر حقوق بین الملل»، مجموعه مقالات دزدی دریایی از منظر حقوق بین‌الملل، انجمن ایرانی مطالعات سازمان ملل متحد، تهران.
ü   فروغی، فضل ا...(1389)، «موانع و محدودیت‌های تعقیب داخلی جرایم بین المللی»، مجله مطالعات حقوقی، دوره دوم، ش دوم.
ü  کاظمی، سیدسجاد(1393)، دزدی دریایی و راهکارهای مقابله با آن در حقوق بین الملل و ایران، رساله دکتری، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
ü   موسوی، سید فضل‌ا...، موسوی، سید مهدی و انسیه جدیدی(1390)، «چالش‌های کنونی حقوق بین الملل در  مورد اعمال صلاحیت نسبت به دزدی دریایی»، فصلنامه پژوهش حقوق، دانشگاه علامه طباطبایی، سال 13، ش32.

منابع لاتین

ü   الف) کتب

ü Rubin. Alfred P(1998), THE LAW OF PIRACY,U.S. NAVAL WAR COLLEGE INTERNATIONAL LAW STUDIES, Vol. 63.

ü   ب) مقالات

ü Kotorovich ,Eugene(Winter 2004), “The Piracy Analogy: Modern Universal Jurisdictions, Hollow Foundation”, Harvard International Law Journal, Vol. 45,Number 1.
ü Rubin .Alfred P(1976), “IS PIRACY ILLEGAL?” , American Journal of Internataional Law, Vol. 70.