حکم کاهش و حذف جنین در باروری‌های چندقلویی از منظر فقه و پزشکی

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 مدرس گروه الهیات و معارف اسلامی دانشگاه پیام نور مرکز نهاوند

2 دانشیار گروه الهیات و معارف اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اراک

چکیده

باروری‌های پزشکی(ART) با تمام تکنیک‌های روزآمد خود ناباروری را درمان نموده و به زندگی زوجین نابارور حیاتی دوباره بخشیده است، لکن این درمان عوارض سوئی نیز به دنبال داشته که تبعات ناخوشایند آن به یکباره زندگی آنان را با تهدید روبرو نموده است، به طوری که اکثر روی‌آورندگان به این تکنیک‌ها با چندقلو زایی مواجه شدند که تداوم این نوع باروری خانواده را با بحرآنهای ناخوشایندی چون مرگ مادر و جنین‌ها یا ابتلای آنان به مشکلات حاد جسمانی روبرو می‌سازد. متخصصین توانسته‌اند با ابداع تکنیک کاهش جنین به این مشکلات خاتمه دهند و امروزه با استمداد از این روش به حذف جنین ناقص‌الخلقه یا کاهش جنین‌های اضافی در باروری چندقلویی اقدام می‌نمایند. کاهش جنین گرچه از مصادیق سقط است اما از نوع مجاز آن، یعنی سقط درمانی است، لکن با رویکردی متفاوت و چالش برانگیز؛ زیرا در سقط درمانی، هدف حذف جنین ناقص‌الخلقه و یا همه جنین‌ها باهم است، اما در کاهش جنین هدف حذف یک جنین از میان چند جنین است در حالی که همه در یک سطح سلامت‌اند، لذا لازم است در ارتباط با کاهش جنین این سئوالات بررسی شود: آیا فدا شدن جنینی به نفع جنین دیگر صحیح است؟ آیا حذف جنین‌های اضافی ضرورت دارد؟ آیا ابقای جنین‌ها در شرایط خطر از نظر فقهی به صلاح است؟ و مسئله چالش برانگیزتر اینکه کدام جنین باید برای حذف انتخاب شود؟ و کاهش جنین انتخابی مشروعیت دارد؟ در این مقاله ضمن بررسی و پاسخ به سئوالات مذکور، با استناد به مستندات عقلی و نقلی ثابت نموده‌ایم که کاهش جنین به دلایل پزشکی مشروعیت دارد.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
https://www.magiran.com/paper/1595078 
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1199268

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The reduction and elimination of embryo in multiple pregnancies from the perspective of jurisprudence and medicine

نویسندگان [English]

  • Fathollah ghorbani 1
  • Ibrahim Ibrahimi 2
1 Teacher at Payame Noor University, Nahavand
2 Associate professor in literature and humanities faculty of Arak University
چکیده [English]

Assisted Reproductive Technologies (ART) using their updated techniques have treated sterility and given a new life for infertile couples, but the treatment has had some bad effects the unwanted consequences of which have suddenly threatened their life so that most of the users of these techniques faced prolificacy the continuance of which exposes the family to oppressive crises like death or severe bodily health problems of mother and embryos. The experts inventing the embryo reduction technique have been able to make an end to these problems and nowadays using this method, abort the abnormal embryo or reduce the surplus embryos in multiple pregnancies. Although embryo reduction is an example of abortion but it is a legitimate type of it, i.e. abortion therapy, but with a different and challengeable approach, since in abortion therapy the abnormal embryo or all the embryos are aborted, but in embryo reduction the aim is to abort one of the embryos among multiple ones while all of them are in the same health condition. Therefore, the following questions must be asked about the issue: is it true to sacrifice an embryo for the sake of another one? Is abortion of the surplus embryos necessary? Is it expedient from the perspective of jurisprudence to keep the embryos in dangerous health conditions? And a more challengeable question is that which embryo should be chosen for abortion and is his abortion legitimate? In addition to answering the above mentioned questions we have referring to intellectual and narrated evidences proven that embryo reduction is legitimate due to medical reasons.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Assisted Reproductive Technology
  • multiple pregnancy
  • embryo
  • abortion
  • reduction

مراجع

-   ابن قدامه(1412ق)،المغنی، بیروت: دارالکتاب العربی.
-   احمدی و همکاران(1384)، «کاهشجنیندرحاملگیچندقلویی»، تهران: فصلنامه باروری و ناباروری.
-   بحرانی‌آل عصفور، حسین بن محمد(بی‌تا)،  الأنوار اللوامع فی شرح مفاتیح الشرائع، قم: مجمع البحوث. العلمیه،
-   حر عاملی، محمدبن‌حسن(1412)، وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
-   خرازی، سیدمحسن(1375)، تهدیدالنسلوالتعقیم، قم: فقه اهل‌بیت].
-   خویی، سید ابوالقاسم(1416)،  المسائل الشرعیه، قم: مؤسسه احیاء آثار امام خویی.
-   ــــــــــــــــــ(1422)، مبانی تکملة المنهاج، قم: مؤسسه احیاء آثار امام خویی.
-   خویی، سیدابوالقاسم(1410)، منهاجالصالحین، قم: نشر مهر.
-   دسوقی(1345)، الشرحالکبیربحاشیۀالدسوقی، مصر: المطبعه الازهریه.
-   دیلمی، سلار(1404)،  المراسم العلویة و الأحکام النبوی، قم: منشورات الحرمین.
-   رملی، شمس‌الدین بن شهاب‌الدین احمد رملی(1292)،  نهایۀ المحتاج، چ1، مصر: طبع بولاق.
-   زرقا، مصطفی(1422)، حکمالاجهاضفیالشرعالاسلامی، دمشق: دارالقلم.
-   شریعتی نسب، صادق(1393)، جایگاه تشریفات رسمی در سقط درمانی، تهران: سمت.
-   شهید اول، محمد بن مکی عاملی(1400)، القواعد و الفوائد، قم: کتابفروشی مفید.
-   شهید ثانی، زین‌الدین بن علی عاملی(1413)، شرح اللمعه، قم: مؤسسه معارف اسلامی.
-   صانعی، مهدی(1377)، «رفعحرجدرشریعتاسلام»، تهران: نشریه دانشکده الهیات.                                                                                                                                                               -   صانعی، یوسف(1391)، استفتائاتپزشکی، قم: انتشارات میثم تمار.
-   صفار، فاضل(1429)، فقهالمصالحوالمفاسد، لبنان:  دارالعلوم.
-   طبرانی، سلیمان بن احمد بن ایوب(1405)، معجم الوسیط، چ3، بیروت: دار الحرمین.
-   طلعتی، محمدهادی(1383)، رشد جمعیت، تنظیم خانواده، سقط‌جنین، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
-   طوسی، محمدبن‌حسن(1378ق)،  تهذیب الاحکام، تهران: المکتبۀ المرتضویۀ لاحیاء الأثار الجعفریه.
-   غزالی، محمد(1998م)، احیاء علوم الدین، چ1، دار الوعی.
-   فاضل لنکرانی، محمد(1377)،  جامع المسائل، استفتائات، قم: نشر امیر.
-   فوزان، شیخ صالح(بی‌تا)، فتاوی الجامعة للمرئة المسلمة.
-   قاضی‌زاده، شمس‌الدین(بی‌تا)، نتائجالافکارفیکشفالرموزو الافکار، قاهره: مطبعۀ الکبری الامیریه.
-   قائنی، شیخ محمد(1422)، المبسوط فی فقه المسائل المعاصرۀ، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار].
-   قائنی، محمد(1386)، سقط جنین از منظر فقه، تهران: سمت.
-   قرضاوی، یوسف(1973م)، الفتاوی المعاصره، دمشق: المکتب الاسلامیه.
-   کاشانی، ملاحبیب الله(1404)، تسهیل المسالک إلی المدارک، قم: المطبعة العلمیه.
-   محسنی، محمد آصف(1426)، الفقه و المسائل الطبیة، قم: مؤسسه بوستان کتاب.
-   مسلم بن حجاج نیشابوری(1410)، الجامع الصحیح (صحیح مسلم)، بیروت: داراحیاء التراث العربی.
-   مفید، محمدبن‌نعمان(1413)، المقنعه، چ1، قم: کنگره جهانی هزاره شیخ مفید.
-   مکارم شیرازی، ناصر(1422)، البحوث الفقهیة الهامة، چ1، قم: مدرسه امام علی‌بن‌ابی‌طالب}.
-   موسوی بجنوردی، سید میرزا حسین(1371)،  القواعد الفقهیه، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
-   موسوی خمینی، سیدروح الله(1422)، توضیح المسائل، قم: جامعة المدرسین حوزه علمیه.
-   Bergh, C., Moller, A., Nilsson, L., Wikland, M.”Obstetric outcome and psychological follow-up of pregnancies after embryo reduction” Human Reprodution, 2170, 1999.
-   Boulot, P., vignal, J., virgnes, C., Dechaud, H., Faure, J.m., Hedon, B.. “Multifetal reduction of triplets to twins: a prospective comparison of pregnancy outcome”, Hum Reprod,1619-23. 2000.
-   Dickens, B.M. Cook, R.J., “Some ethical and legal issues in assisted reproductive technology”, 1999.
-   Doyle P. The outcome of multiple pregnancy. Hum Reprod.;11:110-117. 1996.
-   E.Wite, James, Contemporary moral problems. New York: West publishing company. 1997.
-   Evans, M.I., Berkowitz, R.L., Wapner, R.j., Carpenter, Goldberg J.D., Ayoub, M.A. et al., “Improvement in outcomes of multifetal pregnancy reduction With increased experience” , Am J. Obstet Gynecol, 97- 103. 2001
-   Geva E., et al. Second-trimester multifetal pregnancy reduction facilitates prenatal diagnosis before the procedure. Fertil Steril.;73:505-508. 2000.
-   Goldfarb J., Kinzer D.J., Boyle M., Kurit D. Attitudes of in vitro fertilization and intrauterine insemination couples toward multiple gestation pregnancy and multifetal pregnancy reduction. Fertil Steril.;65:815-20. 1996.
-   Hartoov J., et al. A 3 year, prospectively-designed study of late selective multifetal pregnancy reduction. Hum Reprod;13:1996-1998.
-   Jain T., Missmer S.A., Hornstein M.D. Trends in embryo-transfer practice and in outcomes of the use of assisted reproductive technology in the United States. N Engl J Med.;350:1639-45. 2004.
-   Kaufman G.E., Malone F.D. Harvey- Wilkes K.B., et al. Selective reduction of multifetal pregnancies in the first trimester. N Engle J Med.;318:1043-1047. 1988.
-   Landy H.J., Weiner S., Corson S.L., Batzer F.R., Bolognese R.J. The "vanishing twin": ultrasonographic assessment of fetal disappearance in the first trimester. Am J Obstet Gynecol.; 14-9. 1986.
-   Lieberman B. An embryo too many. Hum Reprod;13:2664-2666. 1998
-   Malone F.D., Kaufman G.E., Chelmow D., Athanassiou A., Nores J.A., D'Alton M.E. Maternal morbidity associated with triplet pregnancy. Am J Perinatol.; 15:73-7. 1998.
-   Patel N., et al. Scottish Twin Study: Preliminary Report. Glasgow, Greater Glasgow Health Board. 12-13. 1983.
-   Ramsey, Paul, Fabricated man (Ethics of genetic control).UK: Yale university press. 1970.
-   Richard V. Grazi, MD, Joel B. Wolowelsky, PhD, Multifetal Pregnancy Reduction and Disposal of Untransplanted Embryos in Contemporary Jewish Law and Ethics, American Journal of Obstetrics and Gynocology.1991.
-   Schenker, J. C., and V. H. Eisenberg. “Ethical is uses relating to reproduction control and women’s health”. International Journal of Gynccology and Obstetrics 58, July1997.
-   Smith, Michelle, et al. Selective reduction of multifetal pregnancies to twins improves outcome over nonreduced triplet gestations, American Journal of Obstetrics & Gynecology, Vol 175, Issue 4, October 1996.
-   Varma T.R. Ultrasound evidence of early pregnancy failure in patients with multiple conceptions. Bri J Obstet Gynaecol.;86:290-292. 1979.
مطالعات فقه اسلامی و مبانی حقوق
دوره 10، شماره 33
شهریور 1395
صفحه 27-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار