عمل زیبایی و جراحی پلاستیک در ساحت فقه

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد سیرجان

2 استاد دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

میل به زیبایی و جمالبه اقتضای فطرت درسرشت انسان نهادینه شده است. علی‌رغم تأکید شریعت اسلام بر آراستگی و زیبایی و تشویق بر انجام آن، حدود و شرایطی نیز برای آن در نظر گرفته شده است. یکی از مسائل نوپیدا در عرصه زیبایی، عمل‌های زیبایی و جراحی پلاستیک است. با توجه به خاستگاه دینی جامعه، این نوشتار واکاوی این عملدر فقه، مشروعیت آن از منظر نصوص و ادله شرعی و مستندات متون فقهی و اثرات اجتماعی و روانی آن را مد نظر دارد.بدین منظور به بررسی ادله معتقدان به جواز و غیر جواز جراحی پلاستیک پرداخته و در نهایت بیان می‌شود که عمل‌های زیبایی در صورت ضرورت جایز خواهد بود.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1675928
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1199259

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The beauty and plastic surgery from the perspective of Islamic jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Tayebah Blordi 1
  • Hossein Saberi 2
1 Faculty member of Islamic Azad University- Sirjan
2 Professor of Ferdowsi University of Mashhad
چکیده [English]

Tendency to beauty is placed in the human temperament due to his nature. Despite the emphasis of Islam on decorousness and beauty there are conditions and restrictions for it. One the new issues about beauty is the beauty and plastic surgery. Considering the religious roots of the society the paper has studied the issue according to the Islamic jurisprudence and its legitimacy from the perspective of the Islamic texts and evidences and the resources of the jurisprudential texts and discussed its social and mental results. Therefore, the writing has discussed the evidences of its legitimacy and illegitimacy and concluded that the plastic surgeries are legitimate if necessary.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : plastic surgery in Jurisprudence
  • beauty surgery
  • plastic surgery.  
-   قرآن کریم(ترجمه فولادوند)
-   آصفی، محمد مهدی(1381)،«پیوند اعضای مردگان مغزی»،فقه اهل بیت]، شماره 31، ص: 44–3.
-   ابراهیم موسی(1391)، نگرش‌های متفاوت به بدن در اخلاق جدید اسلامی، مترجم: جواد قاسمی، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی.
-   ابن ابی جمهور، محمد بن زین الدین(1405ق)، عوالی اللئالی العزیزه، ج2، چ1، قم: دارسیدالشهدا}.
-   ابن اثیر، مبارک بن محمد(بی‌تا)، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، چ1، قم: مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان.
-   ابن بابویه، محمد بن علی(1403ق)، معانی الاخبار، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
-   ـــــــــــــــــــــــ(1367)، من لا یحضره الفقیه،ترجمه على اکبر غفارى و محمد جواد بلاغى، چ1، تهران: صدر.
-   ابوداود سجستانی، سلیمان بن اشعث(1410ق)، سنن ابی داود، تحقیق وتعلیق: سعید محمد اللحام، ج2، قم: منقحه و مفهرسه دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
-   اردبیلی، احمد بن محمد(1403ق)، مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان، ج8، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
-   بهوتی، منصور بن یونس(1402ق)، کشاف القناع عن متن الاقناع، ج1، قم: دارالفکر.
-   ترمذی، محمد بن عیسى(1403ق)، سنن الترمذی،بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
-   جعفری تبار، حسن(1377)،«آراستن طبیبان قولی در مسئولیت مدنی پزشکان»، مجله دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران، شماره 41، ص: 81-55.
-   حبیب زاده، محمدجعفر(1375)،«اضطرار(ضرورت)»، حقوق و قضایی دادگستری، شماره 15، ص: 86-55.
-   حجت، هادی و محمدهادی طلعتی(1375)، احکام پزشکان و مشاغل مربوط به پزشکی، چ5، قم: بوستان کتاب.
-   حسینی سیستانی، سید علی(1417ق)،منهاج الصالحین، ج3،چ5، قم: مکتب آیت‌الله‌العظمی‌السید السیستانی.
-   حسینی شیرازی، سید محمد، الفقه(کتابالطهاره)،ج4، قم: دارالقران الحکیم.
-   حسینى عاملى، محمد جواد(1419ق)، مفتاح الکرامه فی شرح قواعد العلاّمه، ج2، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
-   حسینی، محمد(2008م)، عملیات التجمیل الجراحیه ومشروعیتها الجزائیه بین الشریعه و القانون، الطبعه الاولی، بیروت: مرکز ابن اریس حلی للدراسات الفقهیه.
-  خانجانی، زینب، جلیل باباپور و صبا گزیره(1391)، «بررسی و مقایسه وضعیت روانی و تصویر بدنی متقاضیان جراحی زیبایی با افراد غیر متقاضین»، مجله علمی و پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، ش2، ص: 248-237.
-   خمینی، روح الله، تهذیب الاصول، سبحانی تبریزی، جعفر، ج2، قم:  مهر.
-   ـــــــــــــ(1385)، الرسائل، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
-   خویى، ابوالقاسم(1416ق)، صراط النجاة(المحشّى للخوئی)، ج1،چ1، قم:  مکتب نشر المنتخب.
-   ــــــــــــــ(1418ق)، مبانی العروه الوثقی، قم: موسسه احیاء آثار الامام الخوئی(قدس سره)
-   رخشانی، رضا(1391)، «خودآرایی بانوان و چارچوب شرعی آن»، فصلنامه دینی، فرهنگی، اجتماعی اهل سنت ایران.
-   رفعت جاه، مریم(1386)،«هویت انسانی زن در چالش آرایش و مد»، کتاب زنان، سال دهم، شماره 38، ص: 179-135.
-   زمخشری، ابوالقاسم(1317ق)، الفائق فی غریب الحدیث، مصحح ابراهیم شمس‌الدین،ج3، چ1، بیروت: دارالکتب العلمیه.
-   سادات حسینی، عباس(1388)، «بکر نمایی از منظر فقه پزشکی»، فصلنامه فقه پزشکی، سال اول، ش1، ص: 190-167.
-   سیوطی، عبدالرحمن بن ابی بکر(1348ق)،سنن النسائی الکبری،ج8،چ1، بیروت: دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
-   شاهرودى، محمود هاشمى(1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]، ج3، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت].
-   شنقیطی، محمد بن المختار(1415ق)، احکام الجراحه الطبیه و الآثار المترتب علیها، الطبعه الثانیه، جده: المنشورات مکتبه الصحابة.
-   شهید اول، محمد بن مکى(1419ق)، ذکرى الشیعة فی أحکام الشریعة، ج1، قم:  مؤسسه آل البیت].
-   شهید ثانی، زین‌الدین بن علی(1380)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،چ1، قم: موسسه اسماعیلیان.
-   صالحی، حمید رضا(1390)، «جراحی‌های زیبایی؛ ضرورت یا زیادت؛ قولی در ماهیت تعهدات جراحان زیبایی»، فصلنامه حقوق پزشکی، سال پنجم، ش186-98.
-   صانعی، یوسف(1384)، استفتائات پزشکی(احکام ویژه پزشکان،احکام ویژه بیماران)، چ8، قم:انتشارات میثم تمار.
-   طبرسى، فضل‌بن‌حسن(1410ق)، المؤتلف من المختلف بین أئمة السلف، ج1، چ1، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیة.
-   طبسى نجفى، محمد رضا(1363)، تراش ریش از نظر اسلام، ترجة محمد محمدى اشتهاردى، چ1، قم.
-   طوسى، محمد بن حسن(1407ق)، الخلاف، ج3، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
-   ـــــــــــــــــ(1388)، المبسوط فی فقه الامامیه،ج2و4، چ2، تهران: المکتبه المرتضویه لأحیاء لآثار الجعفریه.
-   علامه حلی، حسن بن یوسف(1414ق)، تذکره الفقها، ج2و10، چ1، قم: موسسه آل البیت].
-   ـــــــــــــــــــــــــــــــ(1404ق)،قواعد الاحکام، چاپ افست، قم: منشورات الراضی.
-   ـــــــــــــــــــــــــــ(1412ق)، منتهی المطلب فی تحقیق المذهب، ج3، چ1، مشهد: مجمع البحوث الاسلامی.
-   ابن‌حجر، احمد بن علی(بی‌تا)، فتح الباری شرح صحیح البخاری، بیروت: دار الفکر.
-   قرطبی، محمد بن احمد(1405ق)،الجامع لاحکام القران،ج18، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-   کلینی، محمد بن یعقوب(1429ق)، الکافی، ج10و2و20، چ1، قم: دارالحدیث للطباعه و النشر.
-   گرم آبدشتی، علیرضا(1383)، احکام و استفتادات بهداشتی و پزشکی مطابق با فتاوای آیت‌الله العظمی بهجت،چ4، قم: انتشارات مشهور.
-   مجلسی محمد باقر(1364)،بحار الانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار]، ج63و80، چ2، تهران: دارالکتاب اسلامیه.
-   محامی، حسام‌الدین الاحمد(2011م)، المسئولیه الطبیة فی الجراحة التجمیلیة، ط1، بیروت: المنشورات الحلبی الحقوقیه.
-   المحامید، شویش(2005)، اذن الزوج العملیات التجمیلیه التحسینیه، علوم الشریعه و القانون، المجلد 32، العدد2.
-   محسنى قندهارى، محمد آصف(1414ق)، الفقه و المسائل الطبیة،چ1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
-   محقق سبزوارى، محمد باقر(1247ق)، ذخیرة المعاد فی شرح الارشاد، ج1، چ1، قم: مؤسسه آل‌البیت].
-   محقق کرکی، علی بن حسین(1411ق)،جامع المقاصدفی شرح  القواعد، ج3، چ1، بیروت: موسسه آل‌بیت] لاحیاء التراث.
-   محمد امین، ابن عابدین(1386ق/1966م)، حاشیة رد المحتار على الدر المختار، ط2، بیروت: دار الفکر.
-   محمد عثمان شبیر(1409ق/1989م)، أحکام جراحة التجمیل فی الفقة الإسلامی،  ط1، الکویت: مکتبة الفلاح.
-   محمودی، محسن(1381)، مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید، چ1، ورامین: انتشارات علمی و فرهنگی صاحب الزمان(عج).
-   مسلم بن حجاج(بی‌تا)،الجامع الصحیح، بیروت: دار الفکر.
-  مسلمی‌زاده، طاهره(1386)، رساله توضیح المسائل- محشی امام‌خمینی(شش مرجع) همراه با فتاوای آیات عظام، بهجت، خامنه‌ای، سیستانی، صافی گلپایگانی، چ6، مشهد: انتشارات هاتف.
-   مکارم شیرازی، ناصر(1381)، استفتائات جدید، تهیه و تنظیم: ابوالقاسم علیان نژادی، ج1، چ3، قم: انتشارات مدرسه الامام علی بن ابیطالب}.
-   مؤمن قمی،محمد(1382)، پیوند اعضا، مجله فقه اهل بیت، سال9، شم34، ص: 45-3.
-   میرهاشمی، سرور(1385)،«مبانی مشروعیت پیوند اعضاء»، فقه و حقوق خانواده، ش44، ص: 111-90.
-   نجفی، محمد حسن(1412ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،ج1و3، چ1، بیروت: موسسه المرتضی العالمیه،  دارالمورخ العربی.
-   نوری طبرسی، حسین بن محمد تقی(1383)،مستدرک الوسائل و مستنط المسائل، ج1،تهران: المکتبه الاسلامیه/نجف: دارالمکتبه العلمیه.
-   نووی، یحیی بن شرف(2011م)، المجموع شرح المهذب، بیروت: مطبعه المنیریه.
-   باجنی، الهام بنت عبدالله(2004م)،حکم عملیـات التجمیل التحسینیـة، islammessage.com: p3.
-   زقیل، عبدالله(1412ق)، حکم عملیات جراحة التجمیل، www.saaid.net: p2.
-   حکم التجمیل(2003م)، www.islamfeqh.com: p5.