امنیت قضایی در مرحله تحقیقات مقدماتی در سیستم دادرسی افغانستان با نگاهی به فقه امامیه

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 استادیار جامعه المصطفی, العالمیه

2 دانش‌پژوه دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی جامعه المصطفی,العالمیه

چکیده

امنیت قضایی تضمین‌کننده حقوق همه کسانی است که در یک دعوای کیفری دخالت دارند. در این تحقیق، ابتدا تضمین‌های عمومی امنیت قضایی در فقه امامیه و نظام کیفری افغانستان مورد بررسی قرار گرفته و سپس تضمین‌های خاص امنیت قضایی در مرحله تحقیقات مقدماتی در سیستم دادرسی کیفری افغانستان بررسی و در موارد لزوم دیدگاه فقهای امامیه نیز تبیین شده است. بر اساس یافته‌های پژوهش، اصول عامی مانند اصلِ قانونی‌بودن جرایم و مجازات‌ها، اصلِ برائت، اصلِ تساوی در برابر قانون و اصلِ شخصی بودن مسؤلیت کیفری جزو اصول حاکم بر امنیت قضایی است و بایستی در تمام مراحل دادرسی اعمال گردد. در غیر این صورت امنیت قضایی تحقق نخواهد یافت. با این حال در مرحله تحقیقات مقدماتی که یکی از مراحل مهم و حساس در سیستم دادرسی‌های عرفی است، معیارها و ضوابطی وجود دارد که عدم رعایت آنها امنیت قضایی را با خطر مواجه می‌سازد. همچنین در این مرحله متهم دارای حقوقی است که نادیده گرفتن آنها به معنای نادیده گرفتن دادرسی منصفانه و به تبع آن عدم وجود امنیت قضایی خواهد بود.
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگیران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگیران:
 https://www.magiran.com/paper/1815083
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1327834

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Judicial security in the initial researches in judicial system of Afghanistan with a look at Imamiah jurisprudence

نویسندگان [English]

  • mohammad bagher gerayeli 1
  • Sayed Muhammad Hussaini 2
1 Assistant professor at Al Mustafa International University, Mashhad
2 . PH D student of criminal law and criminology, Al Mustafa International University
چکیده [English]

Judicial security safeguards the rights of all those who are involved in a criminal case. The present paper at first has studied the common safeguards of judicial security in Imamiah jurisprudence and criminal law system of Afghanistan, and then the special safeguards of judicial security in the initial researches stage have been studied in the criminal justice system of Afghanistan and the viewpoints of Imamiah jurists also have been explained where needed. According to the findings of the research, popular principle like legality of the crimes and punishments, presumption of innocence, equality before the law and personality of criminal liability are ruling on judicial security and must be applied in all the stages of trial, otherwise the judicial security is not established. Furthermore, there are some criteria in the initial researches stage which is one of the most important stages in the secular systems of trial disregarding of which endangers judicial security. The defendant has also rights in this stage, ignorance of which is ignorance of fair hearing and consequently lack of judicial security.

کلیدواژه‌ها [English]

  • judicial security
  • defense rights of the defendant
  • safeguards of judicial security
  • trial in Afghanistan
قرآن کریم
کتاب‌ها:
-         آخوندی، محمود(1375)، آیین دادرسی کیفری، تهران: سمت.
-         ـــــــــــــــــ(1384)، آیین دادرسی کیفری(کاربردی) ج5، چ2، تهران، نشرمیزان.
-         آشوری، محمد(1384) آیین دادرسی کیفری، ج2، تهران: سمت.
-         ـــــــــــــــ(1376) عدالت کیفری(2)، مجموعه مقالات، تهران: گنج دانش.
-         بشیت خوین، حسن(2010م)، ضمانات المتهم فی الدعوی الجزائیۀ(دراسة مقارنه) الطبعه 2، اردن: دار الثقافه و النشر.
-         جوانمرد، بهروز(1389)، فرآیند دادرسی در حقوق کیفری ایران، چ1، تهران، انتشارات بهنامی.
-         حسنی، عبدالحمید(2007م)، بدائل العقوبات السالبۀ للحریۀ فی الشریعۀ الاسلامیۀ، عمان: اطلس العالمیه للنشر.
-         خالقی، علی(1388)، آیین دادرسی کیفری، چ2، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
-         رحم‌دل، منصور(1392)، «دادرسی عادلانه و مقررات دادرسی کیفری ایران» مندرج در تازه‌های علوم جنایی(مجموعه مقالات) زیر نظر علی حسین نجفی ابرند آبادی، چ1، تهران: میزان.
-         زاپالا، سالواتوره(1392)، حقوق بشر در محاکمات کیفری بین‌المللی، ترجمه حسین آقایی، چ2، تهران: نشر جنگل.
-         سرمست بناب، باقر(1390)، اصل برائت در حقوق کیفری ایران، چ1، تهران: انتشارات دادگستر.
-      شریعت باقری، محمدجواد(1390)، امنیت قضایی و تأمین قضایی، مندرج در امنیت قضایی(مجموعه مقالات) با مقدمه دکتر علی یونسی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام.
-         شیخ صدوق، محمد بن علی(1393ق)، من لایحضره الفقیه، تهران: مکتبة الصادق}.
-         العاملی، زین‌الدین بن علی(1381)، الروضۀ البهیۀ فی شرح اللمعۀ الدمشقیۀ، قم: دارالتفسیر.
-         علاّمه حلی، حسن‌بن‌یوسف(1421ق)، تحریر الاحکام الشرعیۀ علی مذهب الامامیۀ، ج2، چ1، قم: موسسه امام صادق}.
-         علی‌اکبری بابوکانی، احسان(1391)، تجسّس از حریم خصوصی در فقه امامیه، چ1، تهران: دانشگاه امام صادق}.
-         علامه، غلام حیدر(1390)، عدالت جزایی در افغانستان(مجموعه مقالات) تهران: نشر عرفان.
-         فضائلی، مصطفی(1387)، دادرسی عادلانه محاکمات کیفری بین‌المللی، چ1، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
-         قیاسی، جلال‌الدین و دیگران(1391)، مطالعه تطبیقی حقوق جزای عمومی(اسلام و حقوق موضوعه) ج2، چ3، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
-         محمدی، ابوالحسن(1381)، اصول استنباط اسلامی، چ15، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
-         واعظ بهسودی، سید محمد سرور(بی‌تا)، مصباح الاصول، ج2، قم: کتاب فروشی داوری.
-          ویژه، محمدرضا و دیگران(1389)، امنیت حقوقی، چ1، تهران: مجد.
-         نجفی، محمدحسن(1367)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج41، قم: دارالکتب الاسلامیه.
-         ناجی زواره، مرتضی(1389)، دادرسی بی‌طرفانه در امور کیفری، چ1، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.
-         هاشمی، سید محمد(1384)، حقوق بشر و آزادی‌های اساسی، تهران، میزان.
مقالات:
-         افشارمنش، زهرا و میثم تارم(1389)، «قاعده وزر و مقایسه آن با اصل شخصی بودن مجازات‌ها»، فصلنامه مطالعات قرآنی، ش3.
-          اشراقی، حمیدرضا(1386)، «امنیت قضایی بر مبنای شرف و کرامت انسانی»، ماهنامه دادرسی، ش 66.
-         آشوری، محمد و محمدعلی بهمنی قاجار(1387)، «رویه کمیته حقوق بشر در حمایت از حق آزادی و امنیت»، مجله حقوق، ش3.
-         صابر، محمود(1388)، «معیارها و تضمین‌های دادرسی عادلانه»، فصلنامۀ پژوهش‌های‌حقوق تطبیقی، ش4.
-         عبد الفهیم، منیر محمد(1419ق)، «حق المتهم فی الدفاع»، مجلة الأمن العالم، ش164.
-         علی‌نقی، امیرحسین(1379)، «امنیت قضایی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، ش10.
-         عوض، فاضل نصرالله(1419ق)، «ضمانات المتهم أمام سلطة التحقیق الإبتدایی فی التشریع الکویتی(دراسة تحلیلیة مقارنة بالتشریعین المصری و الفرنسی»، مجلة الحقوق، ش3.  
-         کاظمی گلوردی، محمدرضا و محمد جواد علیزاده(1392)، «بررسی آیین استماع شهادت»، فصل‌نامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، ش9.
-         ساقیان، محمد مهدی(1385) «اصل برابری سلاح‌ها در فرایند کیفری«(با تکیه بر حقوق فرانسه و ایران)، مجله حقوقی دادگستری، ش86و87.
-         براری لاریمی، محمد و سیدمحمد تقی قبولی‌درافشان(1389) «حقوق متهم با رویکردی فقهی»، مطالعات فقه و حقوق اسلامی، ش2.
-         ناصر زاده، هوشنگ(1372)، «جبران خسارت ناشی از بازداشت متهم بی‌گناه» مجله قضایی و حقوقی دادگستری، ش9.
-         نیکویی، سمیه(1385)، «الزامات علنی بودن دادرسی کیفری» مجله حقوقی دادگستری، ش56 و57.
قوانین:
-         قانون اساسی جمهوری اسلامی افغانستان(1383شمسی)
-         قانون اجراآت(اجرائیات) جزایی افغانستان(1392 شمسی.)
-          کود جزای افغانستان(1396شمسی)
-         قانون مبارزه با مواد مخدر(1384شمسی)