مطالعه تطبیقی شرایط مال موقوفه و مورد «تراست» از منظر حقوق اسلام و انگلیس

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار دانشگاه قم

چکیده

دو نهاد خیریه «وقف» ­و­ «تراست» دارای ارکان و شرایط بسیار مشابهی هستند، به نحوی که برخی تراست را نسخه تکامل یافته وقف دانسته‌اند. در این پژوهش برای تبیین و پاسخ به این مسئله که آیا تراست همان وقف است و می‌توان به جای وقف از نهاد تراست که از انعطاف بیشتری برخوردار است، استفاده نمود یا خیر؟ به بررسی یکی از ارکان اصلی این دو نهاد که از اهمیت بیشتری برخوردار است، یعنی موضوع وقف و تراست پرداخته شده است. موضوع وقف و تراست، مالی است که متعلق وقف و تراست قرار می‌گیرد و در برخی موارد از جمله موجود و معین بودن، امکان منقول یا غیر منقول بودن، قابلیت بقاء در برابر انتفاع، ملکِ ایجاد کنندۀ عقد بودن و خروج از ملکیت مالک، شرایطی یکسان و مشابه دارند. با این حال، وجود یک سری تفاوت‌های اساسی در خصوص عین بودن، انتقال و تعیین سهم افراد ذی­نفع این دو را از هم متمایز کرده است، به نحوی که نمی‌توان تراست را همان وقف دانست.
 
 
برای دریافت اصل مقاله، از نورمگز و یا مگ ایران ، آدرس های زیر را کپی و در نوار آدرس مرورگر خود وارد نمایید:
مگ ایران:
https://www.magiran.com/paper/2110244
 
نورمگز:
https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1613472
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of the conditions of endowment property and the subject of “trust” from the perspective of the Islamic and British law

نویسندگان [English]

  • ehsan samani 1
  • aziz allah fahimi 2
1 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Law, Sistan and Baluchestan University
2 Assistant Professor of Law, Qom University
چکیده [English]

The two charity organizations of “Waqf” (endowment) and “Trust” have very similar elements and conditions so that some call Trust an evolved version of Waqf. In this study, to explain and answer the question of whether trust, which is more flexible, is the same as Waqf and can be used instead of it, we have discussed one of the main elements of these two institutions, which is more important, that is, the subject of Waqf and trust. The subject of waqf and trust is money that belongs to waqf and trust, and in some cases, including existing and being definite, the possibility of being movable or immovable, the ability to survive after use, being the property of the person who creates the contract and leaving the owner's possession, they have similar conditions. However, the existence of a number of fundamental differences as to objectivity, transference and determination of the shares of the stakeholders distinguishes the two, so that trust cannot be considered the same as Waqf.

کلیدواژه‌ها [English]

  • trust
  • Waqf
  • subject of trust
  • subject of Waqf
  • Islam
  • England
- ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین الدین(1405ق)، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، قم: دار سید الشهداء7 للنشر.
- ابن ادریس حلى، محمد بن منصور(1410ق)، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین.
- امامى،  سید حسن(بی‌تا)، «حقوق مدنی»، تهران: انتشارات اسلامیه.
- امینیان مدرس، محمد(1381)، وقف از دیدگاه حقوق و قوانین، مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
- بروجردی عبده، محمد(1380)، حقوق مدنی، تهران: نشر گنج دانش.
- حائری شاه باغ، سید علی( 1376)، شرح قانون مدنی، تهران:  کتابخانه گنج دانش.
- حائرى، طباطبایى، سید على(1418ق)، ریاض المسائل(ط- الحدیثة)، قم: مؤسسه آل البیت:.
- حسینى عاملى، سید جواد(1419ق)، مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمه(ط-الحدیثة)، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- حلّى، یحیى بن سعید(1405ق)، الجامع للشرائع، قم: مؤسسة سیدالشهداء7 العلمیة.
- دیلمى، سلاّر، حمزة بن عبدالعزیز(1404ق)، المراسم العلویة و الأحکام النبویة، قم: منشورات الحرمین.
- رنه دیوید(1364)، نظامهای بزرگ حقوقی معاصر، ترجمه حسین صفایی و دیگران، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
- سی. اف. پدفیلد(1382)، law made simple، ترجمه اسماعیل صغیری، تهران: نشرمیزان.
- شریعتی، سید قاسم(1373)، مقایسه وقف در حقوق ایران و تراست در حقوق آمریکا، پایان‌نامه دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده حقوق، استاد راهنما مصطفی محقق داماد.
-  مکی عاملی، محمدبن جمال الدین(1417ق)، الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ــــــــــــــــــــــــــــــ(1383)، اللمعة الدمشقیة، قم، دارالفکر.
- عاملى، زین الدین بن على(1410ق)، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة(المحشّى - کلانتر)، قم: کتابفروشى داورى.
-  ــــــــــــــــــــــ(1413ق)، مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیه.
- صفایی، حسین(1348)، حقوق مدنی، تهران: انتشارات میهن.
- طاهری، حبیب‌الله(1418ق)، حقوق مدنی، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- طباطبایى، یزدى، سید محمد کاظم(بی‌تا)، تکملة العروة الوثقى، قم: کتابفروشى داورى.
-   طوسى، ابوجعفر، محمدبن‌حسن(1407ق)، الخلاف، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
- ـــــــــــــــــــــــــــــــ( 1387 ه‍ ق)، المبسوط فی فقه الإمامیه، تهران: المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریه.
-  ــــــــــــــــــــــــــــــــ(1400ق)، النهایة فی مجرد الفقه و الفتاوى، بیروت: دار الکتاب العربی.
-  علامه حلّى، حسن بن یوسف(1411ق)، تبصرة المتعلمین فی أحکام الدین، تهران:، مؤسسه چاپ و نشر وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- ـــــــــــــــــــــــــ(بی‌تا)، تذکرة الفقهاء(ط- القدیمة)، قم: مؤسسه آل البیت:.
-  ــــــــــــــــــــــــ(1413ق)، قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
-  ــــــــــــــــــــــــ(1413ق)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
- فیض کاشانى، محمد محسن(بی‌تا)، مفاتیح الشرائع، قمک کتابخانه آیت‌الله مرعشى نجفى.
- کاتوزیان، ناصر(1363)، «حقوق مدنی(مشارکتها، صلح، عطایا)»، تهران: چاپ اقبال.
- محقق کرکى، على بن حسین(1414ق)، جامع المقاصد فی شرح القواعد، قم: مؤسسه آل البیت:.
- محقق حلّى، نجم‌الدین جعفر بن حسن( 1408ق)، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
- معین، محمد(1362)، فرهنگ فارسی معین، تهران: چاپخانه سپهر.
- موسوى خمینى، سید روح اللّه(بی‌تا)، تحریر الوسیلة، قم: مؤسسه مطبوعات دار العلم.
- نجفى، محمد حسن(بی‌تا)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- Alastair Hudson,(2008), Understanding Equity & Trusts, Third edition published by Routledge-Cavendish.
- Dixon, Martin,(2001), Equity and trusts – 3rd ed(Q & A series) , London, published in Great Britain by Cavendish.
- Graham Moffat, Gerry Bean and Rebecca Probert,(2009), trust law, Fifth Edition, by Cambridge University Press.
- Iwobi, Andrew,( 2001), Essential Trusts—3rd ed—, London ,(Cavendish Publishing Essential Series).
- Mohamed Ramjohn ,(2009),  Equity and Trusts, USA and Canada, Sixth edition, published by Routledge-Cavendish.
- richard edwards, nigel stockwell,(2009), Trusts and Equity.
- Routledge,(2010),  Equity and Trusts , Taylor & Francis e-Library, published in the USA and Canada.
- Samantha J Hepburn,(2001(, PRINCIPLES OF QUITY AND TRUSTS, London, Second Edition, The Glass House, Wharton Street.
- D. Barker, Colin Padfield, law made simple, , London.
- Elizabeth A.Martin MA,(1990), A concise Dictionary Of Low.2 ed. Oxford Press.
- Dixon, Martin,( 2001) Equity and trusts – 3rd ed(Q & A series), London.