کاوشی نو در ادله فقهی افضای صغیره

نوع مقاله : مقاله علمی ترویجی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه ایلام

2 دانشجوی دکترای دانشگاه ایلام

چکیده

افضای دختر نابالغ احکام و پیامدهای مختلفی دارد و از زوایای متعدّدی قابل‌بررسی و کاوش است. اهمیت موضوع و اختلاف فقیهان درباره‌ی برخی از احکام آن، ضرورت واکاوی مجدّد ادله‌ی ثبوت آثار و پیامدهای افضا را بیش‌ازپیش می‌نمایاند. این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام‌شده و با بهره‌گیری از منابع اسنادی و کتابخانه‌ای به کاوش در ابعاد این موضوع پرداخته، درصدد طرح ادله‌ای برای بازنگری در این موضوع فقهی است. به نظر می‌رسد در صورت مناقشه در ادله‌ی مثبت آثار فقهی افضا و اثبات زوال اتصاف به این عنوان، وجوب شرعی امتثال برخی آثار شرعی آن نیز قابل‌طرح و رد باشد، به‌ویژه که در این عصر، علم پزشکی و جراحی پیشرفت کرده است این سؤال پیش می‌آید که اگر عیب افضا به وسیله‌ عمل جراحی یا با وسایل دیگر از میان برود، آیا آثار فقهی مترتب بر افضا نیز ساقط می‌گردد یا نه؟ ادله‌ی مورد استناد حرمت ابدی و وجوب نفقه‌ی افضاشده، حتی در صورت بینونت و ازدواج با مرد دیگر، بر پایه اساس محکمی تکیه ندارد. نتیجه‌‌ی به‌دست‌آمده درباره‌ی تأثیر علاج افضا در اسقاط آثار فقهی افضا، مثبت است؛ زیرا علت ایجاد آثار، وجود عیب افضا بوده است و هنگامی که با مداوا و عمل جراحی، آن عیب از بین برود، این امر به معنای زوال علت آثار نیز است و به تبع آن، معلول که حرمت ابدی است، از بین می‌رود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A new research in the jurisprudential reasons of Ifda’ of infant girls

نویسندگان [English]

  • Abduljabar Zargoshnasab 1
  • Ali Hosainefar 2
1 Associate Professor, Ilam University
2 PhD student at Ilam University
چکیده [English]

The infant girl's Ifda’ (inflicting a special injury to her vagina) has different rules and consequences and can be explored from many angles. Given the importance of the subject and the disagreements of the jurisprudents over some of its rulings, the necessity of re-examining the proofs of its consequences is further advanced. This descriptive-analytical study, using documentary and library sources, explores the dimensions of this issue, and seeks to provide a rationale for revising this jurisprudential issue. In the event of a dispute over the jurisprudential proving arguments of Ifda’ and proof of the removal of that state, the religious necessity of implementing some of its religious consequences may also be debated, especially as medical and surgical science has advanced in this age, this question arises that if the injury is eliminated by surgery or by other means, will the Jurisprudential consequences of Ifda’ be abolished? The cited arguments of eternal prohibition and the obligation of alimony for the defected girl, even in the case of a divorce and marriage to another man, are not based on a solid foundation. The result obtained about the effect of treatment in the removal of Ifda’s jurisprudential consequences is positive; Because the cause of creation of the consequences was the existence of a defect, and when that defect is removed by treatment and surgery, this means the deterioration of the cause of the consequences, and as a result, the effect, which is eternal prohibition, disappears.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ifda’
  • infant
  • eternal prohibition
  • alimony
  • blood money
  • قرآن کریم

    • ابن ‌براج طرابلسی، قاضی عبدالعزیز(1406ق)، المهذّب، قم: دفتر نشر جامعه مدرّسین حوزه علمیه.
    • ابن ‌حمزه طوسی، محمد ‌بن ‌علی(1408ق)، الوسیله إلی نیل الفضیله، قم: نشر کتابخانه آیةالله مرعشی نجفی.
    • ابن ‌ادریس حلّی، محمد ‌بن ‌منصور(1410ق)، السرائر، چ2، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • ابن ‌سعید حلی، یحیی ‌بن‌ سعید(1394ق)، نزهۀ الناظر، قم: منشورات رضی.
    • ابن منظور، محمد ‌بن ‌مکرم(1414ق)، لسان‌ العرب، بیروت: دار صادر.
    • اردبیلی، احمد ‌بن‌ محمد(1403ق)، مجمع الفائدۀ و البرهان، قم: دفترنشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • اصفهانی، محمد‌بن‌حسن فاضل هندی(1416ق)، کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • انصاری، مرتضی ‌بن ‌محمد امین(1411ق)، رسالۀ فی التحریم من جهۀ المصاهرۀ، قم: منشورات دارالذخائر.
    • بحرانی، یوسف‌ بن ‌احمد آل‌عصفور(1405ق)، الحدائق الناضره، قم: دفترنشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • بصری بحرانی، زین‌الدین محمد امین(1413قق)، کلمة التقوی، چ3، قم: نشر سید جواد وداعی.
    • تبریزی، جواد ‌بن ‌علی(1426ق)، منهاج الصالحین، قم: مجمع الإمام المهدیأ.
    • جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن‌علی(1396ق)، الروضۀ البهیۀ فی شرح اللمعۀ الدمشقیۀ، تصحیح و تعلیق سید محمد کلانتر، چ2، نجف: منشورات جامعة النجف.
    • حسینی عاملی، سید جواد‌بن‌محمد(بی تا)، مفتاح الکرامه، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • حکیم، سید محسن طباطبایی(1410ق)، منهاج الصالحین، بیروت: دار التعارف للمطبوعات.
    • حلّی، جمال‌الدین احمد ‌بن ‌محمد(1407ق)، المهذّب البارع فی شرح المختصر النافع، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • خوانساری، سید احمد ‌بن ‌یوسف(1405ق)، جامع المدارک، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    • خویی، سید ابوالقاسم(1410ق)، منهاج الصالحین،چ28، قم: نشر مدینۀ العلم.
    • راغب اصفهانی، حسین‌بن‌محمد(1412ق)، مفردات ألفاظ القرآن، بیروت: دارالقلم.
    • سبحانی، جعفر(بی‌تا)، نظام النکاح فی الشریعۀ الإسلامیه الغرّاء، قم: [بی‌نا].
    • سیستانی، سید علی حسینی(1417ق)، منهاج الصالحین، چ5، قم: دفترآیه الله سیستانی.
    • سیوری حلی، مقداد ‌بن ‌عبدالله(1407ق)، التنقیح الرائع، قم: کتابخانه آیه الله مرعشی.
    • صدوق، محمد‌بن‌علی(1413ق)، من لایحضره الفقیه، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه .
    • طریحی، فخرالدین ‌بن ‌محمد(1375)، مجمع البحرین، چ3، تهران: مرتضوی.
    • طوسی، ابوجعفر محمد ‌بن ‌حسن(1390ق)، الإستبصار، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
    • ـــــــــــــــــــــــــــ(1427ق)، رجال الشیخ الطوسی، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • ـــــــــــــــــــــــــــ(1387ق)، المبسوط، چ3، تهران: المکتبه المرتضویه لإحیاء آثار الجعفریة.
    • علامه حّی، حسن‌بن‌ یوسف(1381ق)، خلاصۀ الأقوال فی معرفۀ الرجال، چ2، نجف: منشورات المطبعه الحیدریه.
    • فخرالمحقّقین حلی، محمد ‌بن ‌حسن(1387ق)، إیضاح الفوائد، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    • کاتوزیان، ناصر(1380ش)، فلسفه حقوق، چ2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    • کاشف الغطاء احمد‌بن‌علی نجفی(1423ق)، سفینۀ النجاۀ و مشکوۀ، نجف: مؤسسه کاشف الغطاء.
    • کرکی، علی ‌بن ‌حسین(1414ق)، جامع المقاصد، چ2، قم:مؤسسه آل البیت:.
    • کشی، ابوعمرو محمد‌بن‌عمر(1390ق)، رجال الکشی، مشهد:مؤسسه نشر دانشگاه مشهد.
    • کلینی، محمد ‌بن ‌یعقوب(1407ق)، فروع الکافی، قم: دارالحدیث.
    • محامد، علی(1385)، «بررسی قاعده عدل و انصاف»، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی کلامی، س8، ش2.
    • محقق حلی، نجم‌الدین جعفر ‌بن ‌حسن(1408ق)، شرائع الاسلام، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
    • نجاشی، ابوالحسن احمد ‌بن ‌علی(1407ق)، رجال النجاشی، قم: دفتر نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه.
    • نجفی، محمد حسن(1404ق)، جواهر الکلام، چ7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    • وحید خراسانی، حسین(1428ق)، منهاج الصالحین، چ5، قم: مدرسه امام محمدباقر7.
    • یزدی، سید محمد کاظم(1328ق)، العروۀ الوثقی مع التعلیقات، قم: مدرسه امام علی7.