مطالعه تطبیقی آزادی رفت و آمد در اسناد بین المللی و نظام حقوقی ایران

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق عمومی، واحد تبریز ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تبریز ، ایران

2 استادیار و عضو هیئت علمی، گروه حقوق عمومی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

حق آزادی رفت و آمد از حقوق بنیادین انسانهامحسوب می‌شود که مورد تصریح نظام های حقوقی مدرن، کنوانسیونها، اسنادبین‌المللی و حقوق داخلی می‌باشد.در این مقاله حق مذبور از منظر حقوق ایران و اسنادوکنوانسیون های بین المللی با تاکید بر مقررات صدور ویزا مورد مطالعه تطبیقی قرار گرفت. مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که صدور ویزا به عنوان یکی از اسناد مرتبط با حق آزادی رفت و آمد، در اسناد بین المللی و حقوق داخلی از صلاحیت‌های انحصاری دولت‌ها محسوب می‌شود ولی در اسناد منطقه‌ای در خصوص پناهندگان، مهاجرین قانونی، بیماران، ورزشکاران، افراد بی تابعیت، هنرمندان، محققان، یک مسئولیت تکلیفی محسوب می‌شوددر نظام حقوقی ایران درمورد آزادی ترک کشوررضایت کتبی شوهر برای خروج زن از کشور و خروج برای دارندگان اسراردولتی یا نظامیان با محدودیت مواجه هستندو همچنین مولفه های آزادی رفت و آمد در اسنادبین المللی با مشکلات وسخت گیری های فراوان روبرو هستند. یافته های تحقیق نشان می دهد که هنوز اجماع جهانی در خصوص تدوین قوانین متقن صدور ویزا توسط دولت ها نیست. هدف این مقاله با رویکرد جامع، مطالعه و بررسی گروه‌های مهم تاثیرپذیر از حق مذکور و محدودیت‌ها و تسهیلاتی که دولت‌ها در صدور ویزا دارند مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Freedom of Movement in International Documents and the Iranian Legal System

نویسندگان [English]

  • mohammad rezvani rad 1
  • Abolfazl ranjbari 2
  • Naser rahbar farsh pira 2
1 PhD Student of Public Law, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
2 Assistant Professor and Faculty Member, Department of Public Law, Islamic Azad University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

The right to freedom of movement is one of the fundamental human rights as defined by modern legal systems, conventions, international documents and domestic law. The right is studied comparatively in the article from perspective of the Iranian law and international documents and conventions emphasizing on visa issuance regulations. Studies show that the issuance of visas, as one of the documents related to the right to freedom of movement, is an exclusive competence of states in international documents and domestic law, but in regional documents regarding refugees, legitimate immigrants, patients, athletes, stateless persons, artists and researchers, is a statutory responsibility. In the Iranian legal system regarding the freedom to leave the country, the husband's written consent for the wife's departure from the country and the exit for the holders of state secrets or military personnel face restrictions. The components of freedom of movement in international documents also face many problems and difficulties. The research findings show that there is still no global consensus on the enactment of sound visa regulations by governments. The purpose of this article is to study the important groups affected by this right and the limitations and facilities that governments have in issuing visas with a comprehensive approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Freedom of movement
  • visa
  • international documents
  • Iranian Legal System
  • Human Rights
  • اسلامی، رضا(1389)، تحلیلی بر حقوق مدنی و سیاسی، تهران: دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
  • امینی، ایرج(1389)، تاریخ قاجار، تهران: انتشاراتی فرزان.
  • آشوری، محمد(1383)، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، تهران: انتشارات دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  • باستانی پاریزی، محمد ابراهیم(1367)، سیاست و اقتصاد عصر صفوی، تهران: صفی علیشاه.
  • پنجه‌پور، احمد(1396)، مقررات صدور و لغو روادید، تهران: کویر.
  • جعفری لنگرودی، محمد جعفر(1381) مبسوط در ترمینولوژی حقوق، ج2، چ2، تهران: گنج دانش.
  • خدیمی، مسعود(1387)، بررسی تطبیقی آزادی رفت‌وآمد در اسناد و رویه بین‌المللی و نظام حقوقی ایران، تهران: پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.
  • روزبهان، محسن(1394)، حق انسان بر آزادی رفت‌وآمد در نظام بین‌المللی حقوق بشر و نظام حقوقی ایران، تهران: میزان.
  • روناک، اسمیت(1388)، قواعد حقوق بین‌المللی بشر، مترجم فاطمه کیهانلو، تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  • رهایی، سعید(1389)، آزادی دینی از منظر حقوق بین‌الملل: بانگاهی به رهیافت اسلامی، قم: دانشگاه قم.
  • زیانی، علی(1396)، صنعت گردشگری، تهران: راه نو.
  • شاکریان، شاهرخ(1379)، مجموعه کنوانسیون‌های بین‌المللی، ج4، تهران: اداره کل قوانین و مقررات کشور.
  • شذی، خفاجی(1378)، «حقوق اقلیت‌ها در حکومت اسلامی»، ترجمه مهدی حسینیان، تهران: مجله حکومت اسلامی، س4، ش3.
  • شریعتی، سعید(1384)، حقوق ملت و دولت در قانون اساسی، تهران: کانون اندیشه جوان.
  • طباطبائی موتمنی، منوچهر(1370)، آزادی‌های عمومی و حقوق بشر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  • فالکس، کیث(1381)، شهروندی، مترجم تقی دلفروز، تهران: کویر.
  • فن تینگر، باربارا(1389)، امنیت انسانی و حقوق بین‌المللی، ترجمه اردشیر امیر ارجمند، تهران: مجد.
  • قربان‌نیا، ناصر(1388)، محدودیت آزادی‌ها در حقوق بشر در جهان معاصر، دغدغه‌ها و دیدگاه‌های حقوق‌دانان و فقهای ایرانی، تهران: آئین احمد.
  • گرجی ازندریانی، علی اکبر(1388)، مبانی حقوقی عمومی، تهران: جنگل.
  • مرکز مالمیر، احمد(1383)، «محدودیت‌های اعمال حقوق بشر در حقوق داخلی و کنوانسیون‌های بین‌المللی»، تهران: فصلنامه مطالعات راهبردی، س7، ش4.
  • مهدوی، محسن(1392)، قانون روادید در ایران، تهران: آگه.
  • نوین، پرویز(1387)، مفهوم نظم عمومی در حقوق، تهران: نشریه حقوق اساسی، شماره 10.
  • وکیل، امیرساعد(1383)، نسل سوم حقوق بشر، حقوق همبستگی، تهران: مجد.
  • Baubock, Rainer,(2012), Free movement and Asymmetry Between Exit and Entry, London, Sweet and Maxwell.
  • Gill, Goodwin,(1987), International law and the movement of persons between status, oxford, oxford university press.
  • Henley, D.,(2017), Visa Restriction London, Sweet and Maxwell.
  • Hurst, Hannum,(1987). The strashourg Declaration on the Right to leave and Return, new york, American Journal of International Law, Vol 81, No.2
  • Josph, s,(2003), the International government on civil and political rights, London, well press.
  • Neil, Hicks,(2005), the Impact of counter terror on the promotion and protection of human rights, New York, Cambridge university press.
  • Sepulveda, Magdalena(2004) Human Rights Reference Hand book, Costarica, university for peace press.
  • Shelton Dinah,(2008), Regional protection of Human Rights, New York, oxford university press.
  • Stephenson, Marcusl,(2006). Travel and Freedom of Movement, oxford, oxford university press.

 Ston, Richard,(2008), Human Rights Transformed, Positive Rights and positive Duties, New York, Oxford University Press.