بررسی تضاد قاعده فقهی«نفی سبیل» با نظریه جهانی‌شدن و جهانی‌سازی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته حقوق بین‌الملل عمومی دانشگاه تهران

2 استادیار دانشگاه دفاع ملی

چکیده

جهانی شدن و جهانی‌سازی از مفاهیمی است که در دهه پایانی قرن بیستم تأثیر عمیقی بر بسیاری از جریانات سیاسی، فرهنگی، ‌اجتماعی و اقتصادی داشته است. جهانی شدن بیانگر نوعی جهان‌بینی و اندیشیدن درباره جهان به ‌عنوان یک منظومه کلان و به هم پیوسته است که می‌تواند چارچوب مفهومی برای تبیین واقعیت‌های جاری جهان باشد. جهانی‌ سازی نیز مفهومی همسو و مرتبط با جهانی شدن است. با این که در اسلام آموزه‌های - نظیر دعوت و تبلیغ جهانی و خلافت فراگیر اسلامی- وجود دارد که بیانگر جهانی بودن آن است، اما با نظریه متداول جهانی‌شدن و جهانی‌سازی در تضاد است. در این پژوهش نشان داده خواهد شد که نظریه جهانی شدن با قاعده فقهی «نفی سبیل» در تضاد است. قاعده نفی سبیل که به طور مشخص تن دادن به جهانی سازی و جهانی شدن را به نوعی مقدمه ایجاد سبیل و سلطه می‌داند. بررسی این قاعده فقهی و تضاد آن با جهانی سازی، محور بحث این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of the contradiction between the jurisprudential rule of "Nafye sabil" with the theory of globalism and globalization

نویسندگان [English]

  • Seyed Mahmoud Andarzgou 1
  • hossien navadeh toupchi 2
1 PhD student of Public International Law, University of Tehran
2 Assistant Professor of National Defense University
چکیده [English]

Globalization is one of the concepts that has had a profound impact on many political, cultural, social and economic currents in the last decade of the twentieth century. Globalization expresses a kind of worldview and thinking about the world as a macro and interconnected system that can be a conceptual framework for explaining the current realities of the world. Globalization is also a concept related to globalization. Although there are teachings in Islam - such as universal invitation and propagation and an all-encompassing Islamic caliphate - that indicate its universality, it contradicts the common theory of globalism and globalization. In this research, it will be shown that the theory of globalization is in contradiction with the jurisprudential rule of "Nafye sabil” (denying the path). This rule explicitly considers submission to globalism and globalization as a kind of prelude to path and domination. The study of this jurisprudential rule and its contradiction with globalization is the focus of this article in a descriptive-analytical method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islam
  • Globalism
  • Globalization
  • "Nafye sabil
  • Domination
  • اعلایی، مصطفی(1379)، دیوان بین‌المللی کیفری و مسئله الحاق جمهوری اسلامی ایران، چ1، تهران: دفتر مطالعات سیاسی.
  • افتخاری، اصغر(1380)، ناامنی جهانی(مجموعه مقالات)، چ1، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • امام خمینی، سید روح الله(1421ق)، کتاب البیع، چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی9.
  • آل اسحاق، حبیب(1379)، دیوان کیفری بین‌‌المللی؛ ضرورت‌ها و نگرانی‌ها، چ1، تهران: دفترمطالعات سیاسی و بین‌الملل.
  • بزرگی، وحید و علی صباغیان(1384)، جهانی‌شدن، فرصت‌ها و تهدیدها، چ1، تهران: شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
  • پیترمارتین، هانس و شومن هارلد(1381)، دام جهانی‌شدن ـ تهاجم به دموکراسی و رفاه، ترجمه رضا شهمیرزادی، تهران: مؤسسه دانش و اندیشه معاصر.
  • پیشگامی‌فرد، زهرا(1380)، نگرشی ژئوپولیتکی بر پدیده پدیده جهانی شدن، چ1، تهران: دانشکده فرماندهی و ستاد.
  • تارو، لستر(1383)، برندگان و بازندگان جهانی شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، چ1، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • تاملینسون، جان(1384)، جهانی‌شدن و فرهنگ، ترجمه محسن حکیمی، چ1، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
  • حسینی ترکستانی، سید امیر حسین(1385)، «قاعده نفی سبیل اصل حاکم بر سیاست خارجی»، فصلنامه علمی، پژوهشی کوثر معارف، مجمع آموزش عالی فقه.
  • حسینی مراغی، میرعبدالفتاح(1417ق)، عناوین الفقهیه، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به حوزه علمیه قم.
  • حقیقت، سید صادق(1376)، مسئولیت‌های فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی، چ1، تهران: مرکز بررسی‌های استراتژیک نهاد ریاست جمهوری.
  • دیوید هلد و آنتونی مک گرو(1382)، جهانی شدن و مخالفان آن، ترجمه مسعود کرباسیان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • رابرتسون، رونالد(1385)، جهانی‌شدن: تئوری‌های اجتماعی و فرهنگ جهانی، چ3، تهران: ثالث.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد(1412ق)، مفردات الفاظ القرآن، چ1، بیروت: دار العلم.
  • سیفی مازندارنی، علی اکبر(1425ق)، مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیة الأساسیة، چ1، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علیمه قم.
  • شاهرودی، سید محمود و دیگران(1426ق)، فرهنگ فقه، چ1، قم: مؤسسه دایره المعارف فققه اسلامی مبتنی بر فقه اهل بیت:.
  • طباطبایی، سید محمد حسین(1374)، تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی، چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طبرسی، فضل بن حسن(1372ق)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، چ3، تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  • طبری، محمد بن جریر(1412ق)، جامع البیان فی تفسیر القرآن، چ1، بیروت: دار المعرفة.
  • طریحی، فخرالدین(1416ق)، مجمع البحرین، چ3، تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.
  • عمید زنجانی، عباسعلی(1386)، قواعد فقه، چ1، تهران: انتشارت سمت.
  • غلامی، رضا(1391)، اسلام و جهانی‌شدن در قرن 21، چ1، تهران: نشر دانش اندیشه معاصر.
  • کاظمی، علی اصغر(1380)، جهانی‌شدن، فرهنگ و سیاست، چ1، تهران: نشر قومس.
  • کیلی و فیل، مارفیلت(1380)، جهانی‌شدن و جهان سوم، ترجمه حسن نورانی بیدخت و محمد علی شیخ علیان، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
  • کیوان، وحید(1376)، جهانی‌شدن جدید سرمایه‌داری و جهان سوم، تهران: توسعه.
  • محققی، مهدی اختر و کامران فریدون‌(1395)، «جهانی شدن فرهنگ و سرمایه اجتماعی»، فصلنامه پژوهش اجتماعی، ش30، ص188-169.
  • محمدی، منوچهر(1390)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(‌اصول و مسائل)، چ2، تهران: نشر دادگستر.
  • مک لوهان، مارشال(1397)، دهکده جهانی، ترجمه سمیه محمدی، تهران: نشر واژه.
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران(1374)، تفسیر نمونه، چ1، تهران: انتشارات دارالکتب الاسلامیه.
  • موسوی بجنوردی، سید محمد(1401ق)، قواعد فقهیه، چ3، قم: مؤسسه عروج.
  • موسوی سبزواری، سید عبدالاعلی(1416ق)، مهذب الاحکام، چ4، قم: مؤسسه المنار.
  • نقیب‌السادات، سید رضا(1379)، «جهانی‌سازی و ابزار‌های جهانی‌شدن»، مطالعات راهبردی زنان، ش10.
  • یان آرت شولت(1382)، نگاهی موشکافانه بر پدیده جهانی‌شدن، ترجمه مسعود کرباسیان، چ1، تهران: انتشارات علمی، فرهنگی.