واکاوی راه‌حل تعارض «خبر صحیح» با «خبر ضعیف» منجبر به شهرت و علل آن

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مدرس درس خارج حوزه

2 طلبه سطح چهار و دانشجوی دکتری علوم قرآنی و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی. مشهد

3 طلبه سطح چهار و دانشجوی دکتری علوم قرآنی و حدیث، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد

چکیده

«سنت» پس از قرآن کریم به عنوان دومین چشمه جوشان معارف دین، در امتداد حیات خود حوادثی را از قبیل وضع، تحریف و تقیه و... تجربه کرده است که منجر به بروز اختلاف بین اخبار شده و ازاین‌رو نقد و بررسی آن ضروری شده است. مسلمانان در همان دوران حضور معصومانD به این مهم توجه داشته و در ادامه اندیشمندان دینی هم در ارائه شیوه صحیح تعامل با روایات، نگاشته‌هایی برجای گذاشتند. ثمره این توجه، بیان معیارهایی برای رفع اختلاف اخبار همچون بررسی سندی روایت، توجه به عمل یا اعراض مشهور عالمان از آن جمله است. لیکن گاهی میان همین معیارها در طرفین یک بحث تعارض رخ می‌دهد که به دلیل قوت معیار هر یک از طرفین، رفع تعارض دشوار می‌شود؛ مانند اینکه بین روایت صحیح سندی با روایت ضعیف دارای شهرت عملی تعارض رخ دهد. در این نوشتار به روش توصیفی، تحلیلی به این مهم پرداخته شده است. آنچه در رفع چنین تعارضاتی اهمیت دارد شناسایی قرینه اقوی در مسئله است که پس از بررسی دیدگاه‌های نظری و مواجهه عملی علما روشن شد ادله تقدیم قرینه شهرت از قوت بیش‌تری نسبت به معیار صحت سند برخوردار است؛ براین اساس خبر ضعیف سندی مورد عمل مشهور بر روایت صحیح‌السند مقدم خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigating the solution to the conflict between the right news and the weak leads to fame and its causes

نویسندگان [English]

  • Sayyid Ali delbari 1
  • ali Asadian 2
  • Sayyid mahday Sayyidi 3
  • Murtazaa Pazhoohandeh 3
1 Associate Professor, Department of Quranic and Hadith Sciences, Razavi University of Islamic Sciences
2 PhD student, Quranic Sciences and Hadith, Razavi University of Islamic Sciences
3 PhD student, Quranic Sciences and Hadith, Razavi University of Islamic Sciences
چکیده [English]

Tradition after the Holy Quran, the second boiling spring of rules and knowledge, has experienced many events during its life. The existence of causes such as situation, distortion and taqiyyah, etc. in the occurrence of differences between the news, has made it necessary to critique and study the narrations, which Muslims have paid attention to from the very beginning. A look at the fundamental books of the ulema from the past to the present shows the emptiness of dealing with many effective issues in the way of interacting with the narrations, despite following the generalities of the conflict; Including the "conflict between the weak news document of the well-known practice and the correct news of the document" which is dealt with in this article in a descriptive-analytical method.
conditions of authenticity and prioritize it over the weakness of the document practiced by the scholars. Others, taking into account the application of the arguments of the authority of the single news and not daring to oppose the famous, took the path of practical caution and stopping in the position of opinion. From the point of view of a symmetrical system in the validation of narrations, it seems more correct to present a weak hadith of a well-known document on the authentic news of the document in resolving the mentioned conflict.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conflict of hadiths
  • practical reputation
  • authentic hadith
  • weakness of hadith weakness
  • آخوند خراسانی، محمد کاظم(1409)، کفایة الأصول، قم: مؤسسة آل البیتD.
  • آملى، میرزا محمد تقى(1416)، مصباح الهدى فی شرح العروة الوثقى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • آملى، میرزا هاشم(1386)، تحریر الأصول، قم: مکتبة الداوری‏.
  • ابن‌فارس، احمد،(1404)، معجم مقاییس اللغة، قم: مکتب الاعلام الاسلامی‏.
  • احسائی، ابن ابی جمهور(1405)، عوالی اللئالی العزیزیة فی الأحادیث الدینیة، قم: دار سیدالشهداء للنشر.
  • اصفهانى نجفى، محمد تقى(بی‌تا)، هدایة المسترشدین، قم: موسسة آل‌البیتD‏.
  • اکبر نژاد، محمد تقی(1391)، سید کاظم یزدی و حجیت عمومی روایات شیعه، مجله فقه، 19.
  • انصارى، مرتضى بن محمدامین(1416)، فرائد الاُصول، چ5، قم: موسسة النشر الاسلامی‏.
  • بحرانى، یوسف بن احمد(1405)، الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • بروجردى، سید حسین(1417)، تقریرات فی أصول الفقه، قم: موسسة النشر الاسلامی.
  • بروجردى، سید حسین(1416)، تقریر بحث السید البروجردی، مقرر: على‌پناه اشتهاردى‌، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • جناتی شاهرودى، محمد ابراهیم(بی‌تا)، ادوار فقه و کیفیت بیان آن.
  • حائرى یزدى، عبد الکریم(1404)، کتاب الصلاة، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى.
  • حر عاملی، محمد بن حسن(1418)، رسالة فی الغناء، قم: نشر مرصاد.
  • حسینى تهرانى، سید محمد حسین(1418)، ولایة الفقیه فی حکومة الإسلام، بیروت، دار الحجة البیضاء.
  • حکیم، سید محسن(1410)، منهاج الصالحین، بیروت: دارالتعارف للمطبوعات‌.
  • خمینى، مصطفی(1418)، تحریرات فی الأصول، قم: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی9.
  • خوانسارى، سید احمد(1405)، جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، چ2، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
  • خویى، سید ابوالقاسم(1422)، مصباح الأصول، قم: موسسة إحیاء آثار السید الخوئی.
  • خویی سید ابوالقاسم(1377)، مصباح الفقاهه، قم: مکتبة الداوری.
  • خویی، سید ابوالقاسم(1418)، موسوعة الإمام الخوئی، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره.
  • سبحانى، جعفر(1414)، المحصول فی علم الاُصول، قم: مؤسسه امام صادقG.
  • سبحانى، جعفر(1415)، الرسائل الأربع، قم: موسسه امام صادق علیه السلام.
  • سید رضی، محمد بن حسین(1414)، نهج البلاغة(للصبحی صالح)، قم: نشر هجرت.
  • شهید اول، محمد بن مکى(1419)، ذکرى الشیعة فی أحکام الشریعة، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌.
  • شهید ثانی، زین‌الدین(1413)، الرعایه، تحقیق حسین بقّال، الطبعة الثانیه، قم، مکتبة المرعشی النجفی.
  • صدر، حسن(بی‌تا)، نهایة الدرایه، تحقیق ماجد الغرباوی، قم، المشعر.
  • صدوق، محمد بن علی(1413)، من لا یحضره الفقیه‏، چاپ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • طباطبایى حائرى، سید على بن محمد(1418)، ریاض المسائل، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌.
  • عاملى، سید محمد(1411)، مدارک الأحکام فی شرح عبادات شرائع الإسلام، بیروت: مؤسسه آل‌البیتD.
  • عاملی(شیخ بهایی)، محمد بن حسین(1414)، مشرق الشمسین، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.
  • علامه حلّى، حسن بن یوسف(1413)، مختلف الشیعة فی أحکام الشریعة، چاپ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • علامه حلّى، حسن بن یوسف(1425)، نهایة الوصول الى علم الأصول، قم‏: موسسه الامام الصادقG.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد: العین، قم، هجرت، 1405ق.
  • فیومی، احمد بن محمد(بی‌تا)، المصباح المنیر، قم: منشورات دار الرضی‌.
  • کلینی، محمد بن یعقوب(1407)، الکافی، چ4، تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • مامقانی، عبدالله(1428)، مقباس الهدایة. قم: دلیل ما‌.
  • محقق حلی، جعفر بن حسن(1407)، المعتبر فی شرح المختصر، قم: مؤسسه سید الشهداءG.
  • مدنی کاشانى، رضا(1410)، کتاب القصاص للفقهاء و الخواص، چ2، قم: دفتر انتشارات اسلامى
  • منتظرى، حسین على(1428)، کتاب الصوم، قم: انتشارات ارغوان دانش.
  • موسوى قزوینى، سید على(1427)، الاجتهاد و التقلید(التعلیقة على معالم الأصول)، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • نائینى، میرزا محمد حسین(1376)، فوائد الاصول، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • نائینى، میرزا محمد حسین(1411)، کتاب الصلاة، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
  • نجفی، محمد حسن(1404)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
  • وحید بهبهانى، محمد باقر(1415)، الفوائد الحائریة، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
  • وحید بهبهانى، محمد باقر(1424)، مصابیح الظلام، قم: مؤسسة العلامة المجدد الوحید البهبهانی.